Czy rewitalizacja przestrzeni miejskich musi prowadzić do gentryfikacji i napięć tożsamościowych? Analogicznie, czy ogólnokrajowym i lokalnym projektom modernizacyjnym musi nieuchronnie towarzyszyć wzrost nierówności i podziałów społecznych, bałagan mentalny i erozja domeny publicznej? Aż nadto widoczny w dzisiejszej Warszawie zamęt i rozgardiasz architektoniczno-urbanistyczny, a także mieszane rezultaty różnych działań renowacyjnych autor traktuje jako metaforę realizowanej nie tylko w Polsce polityki publicznej i ścieżki rozwoju. Publikacja jest plonem wieloletnich zainteresowań polityką publiczną i funkcjonowaniem przestrzeni publicznych w Polsce i za granicą. Autor podejmuje również cały szereg innych pokrewnych zagadnień, na przykład kwestię wyzwań, przed którymi staje współczesna polityka miejska na świecie i w Polsce, pojęciową analizę sfery publicznej, ładu i bezładu przestrzennego. Jaki jest generalny bilans zmian zachodzących w miejskich przestrzeniach publicznych? Co przeważa w owych metamorfozach - erozja i dewastacja czy odnowa i rehumanizacja środowiska, w którym żyjemy? Respekt czy brak szacunku dla przeszłości i tradycji? W jakim stanie przetrwały w Warszawie do naszych czasów niektóre elementy wcześniejszej, w tym powojennej spuścizny budowlanej, odziedziczonej po okresie PRL? Jakie piętno wywarły na architekturze i układach urbanistycznych procesy rynkowe i modernizacyjne, które dokonują się od 30 lat w III Rzeczypospolitej? Czy warszawski bezład to objaw naturalnego eklektyzmu, nasze stołeczne DNA i genius loci, czy też może pochodna zaawansowanej, brutalnej komercjalizacji i prywatyzacji przestrzeni publicznych? To tylko niektóre z pytań, na które nie padają w książce absolutnie jednoznaczne odpowiedzi.

WSTĘP * ROZDZIAŁ I * MIASTO I POLITYKA MIEJSKA * 1. Rosnące znaczenie miast i ich rola polityczna * 2. Polityka miejska jako polityka publiczna * 3. Innowacyjność polityk miejskich * 3.1. Miasto mobilne * 3.2. Miasto inteligentne * 3.3. Miasto opiekuńcze * 3.4. Miasto obywatelskie * 4. Rozwój nowych ruchów miejskich * ROZDZIAŁ II * PRZESTRZEŁ I POLITYKA PRZESTRZENNA * 1. Społeczne znaczenie przestrzeni * 2. Czym jest przestrzeń publiczna? * 3. Urbanistyka, polityka i ład przestrzenny * 4. Słabości polskiej polityki przestrzennej * 5. Nowe uwarunkowania prawne * 6. Doświadczenia skandynawskie * 7. Uwarunkowania kulturowe * ROZDZIAŁ III * EROZJA I KRYZYS PRZESTRZENI PUBLICZNYCH * 1. Miasto jako firma * 2. Marketyzacja, depublicyzacja, chaotyzacja * 3. Deficyt strategii i planowania * Białołęka: niechciane dziecko na polu kapusty * Służewiec: monokultura w Mordorze * Wilanów: kaczkomaty w Lemingradzie * 4. Ruderyzacja miejsc wspólnych * Betonowa kałuża u stóp PKiN * Hyde Park na patelni * Wygwizdów w pasażu Wiecha * 5. Grodzenie, czyli segregacja * Miksofobia w twierdzy Marina * Joli bord kontra Targówek * 6. Komercjalizacja przestrzeni * Biedronka Centralna * Szarytki Development? * Uwłaszczenie na rogu Pięknej i Lennona * Reprywatyzacja po warszawsku * 7. Tyrania wieżowców? * Złota 44 i okolice * Roma Tower na byłym cmentarzu * Daszyński, Srebrna i Millenium Plaza * ROZDZIAŁ IV * BURZYĆ, CHRONIĆ, PRZEKSZTAŁCAĆ? PRZYPADEK SPUŚCIZNY PO SOCMODERNIZMIE I SOCREALIZMIE * 1. Warszawski genius loci * 2. Modernizm i jego socjalistyczna wersja * 3. Sześć wariantów transformacji * 3.1. Odnowa integralna ("perły na torach") * 3.2. Destrukcja totalna (Supersam i inne pawilony) * 3.3. "Mordernizacja", czyli destrukcja w imię odnowy (przypadek Cedetu) * 3.4. Reinkarnacja (wokół Rotundy PKO) * 3.5. Translokacja z metamorfozą (perypetie Emilii) * 3.6. Twórczy dialog z przeszłością (pawilon Zodiak, siedziba Fundacji Galerii Foksal) * 4. Co zrobić z Pałacem Kultury? * ROZDZIAŁ V * RÓŻNE BARWY ODNOWY PRZESTRZENI MIEJSKICH * 1. Pionierzy nowoczesnej odnowy miast * 2. Krytyka wizji modernistycznych * 3. Rewitalizacja i gentryfikacja * 4. Warszawa przeprasza się z Wisłą * Pierwsza była świątynia książki * Grand Prix dla bulwarów * 5. Metamorfozy praskie * Stadion w trzech odsłonach * Kreatywna Stara Praga * Rozpad uniwersum na rondzie Wiatraczna * Od bazaru do pustki na placu Szembeka * 6. Cztery przypadki śródmiejskich modernizacji * Odnowiony salon stolicy - Krakowskie Przedmieście i Świętokrzyska * Od publicznego targowiska do prywatnej gastrogalerii - Hala Koszyki * Bardziej swojska Hala Gwardii na placu Żelaznej Bramy * Odrzucony przeszczep tęczy pod kościołem Najświętszego Zbawiciela * ROZDZIAŁ VI * ZMIANY W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ A MODERNIZACJA SPOŁECZNA I POLITYCZNA * 1. Rodzaje transformacji instytucjonalnej i przestrzennej * 1.1. Konserwacja * 1.2. Restauracja * 1.3. Rewolucja * 1.4. Hybrydowa ewolucja * 2. Kształtowanie przestrzeni a polityka i politycy * 3. Czy rewitalizacja musi oznaczać gentryfikację? * 4. Poprawianie domeny publicznej - garść analogii i postulatów * 5. Powrót na agorę? * Ogród Miejski * Plac Europejski * Dzielnica bez płotów * PRZYPISY * BIBLIOGRAFIA