Temat książki to realizacja praw mniejszości narodowych i regionalnych, w szczególności prawa do manifestowania swojej obecności na terenach zamieszkania w formie równouprawnienia własnego języka jako języka zapisu nazw lokalnych i jako języka komunikacji urzędowej. Jest to ważne zagadnienie dla oceny jakości polskiej demokracji. (...) Grupy mniejszościowe często nie w pełni korzystają z przyznanych im praw, aby nie zaogniać relacji ze swoimi sąsiadami. Każde prawo potrzebuje czasu, aby stać się częścią praktyki codziennej i zakorzenić się w relacjach międzygrupowych. Stworzenie odpowiedniego prawa nie jest zakończeniem, ale początkiem określonego procesu. O tym, że nie jest to ani szybkie, ani proste, mówi właśnie ta książka. Z recenzji dr. hab. prof. UW Jerzego Bartkowskiego

Wprowadzenie * Rozdział 1. Nazwy miejscowe (toponimy) i języki mniejszościowe * Główne kierunki badawcze * 1.1. Nazwy miejscowe (toponimy) i˙ich rodzaje oraz regulacje prawne dotyczące ich wprowadzania * 1.2. Od badań pochodzenia nazw miejscowych do analizy praktyk ich nadawania * 1.3. Nazwy miejscowe w˙językach mniejszościowych a granice * tożsamości etnicznej * 1.5. Kierunki badań nad nazewnictwem w językach mniejszościowych * 1.6. Międzynarodowe regulacje dotyczące wprowadzania nazewnictwa miejscowego w językach mniejszościowych * 1.6.1. Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych * 1.6.2. Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych * 1.6.3. Problemy wprowadzania dodatkowego nazewnictwa w językach mniejszościowych * Podsumowanie * Rozdział 2. Instytucjonalizacja praw językowych osób należących do mniejszości narodowych. Tło teoretyczne, założenia, hipotezy i materiały badawcze * 2.1. Nowy instytucjonalizm a instytucjonalizacja praw językowych osób należących do mniejszości narodowych * 2.1.1. Koncepcja nowego instytucjonalizmu i pojęcie instytucji * 2.1.2. Poziomy analizy instytucjonalnej i pole organizacyjne (instytucjonalne) * 2.1.3. Pole organizacyjne, aktorzy i organizacje * 2.1.4. Pole organizacyjne i zmiana instytucjonalna * 2.2. Założenia i hipotezy badawcze * 2.3. Metodologia i przebieg badań * Podsumowanie * Rozdział 3. Historia tworzenia zasad wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w językach mniejszości w Polsce * 3.1. Tradycja i polityka nazewnicza. Nazwy miejscowości w języku polskim i w językach mniejszości w Polsce do 1989 roku * 3.1.1. Okres do 1918 roku * 3.1.2. Okres 1918-1945 * 3.1.3. Okres 1945-1989 * 3.2. Ochrona praw językowych osób należących do mniejszości narodowych i˙etnicznych w˙Polsce po 1989˙roku * 3.3. Problemy przyjmowania ustawy o˙mniejszościach (1999-2005) * 3.4. Regulacje dotyczące wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w˙językach mniejszości i˙stosowania języków mniejszości jako języków pomocniczych w˙urzędach lokalnych * 3.5. Ustawa o˙mniejszościach a˙ochrona praw językowych osób należących do mniejszości narodowych w˙latach 2005-2020 * Podsumowanie * Rozdział 4. Regulacje językowe ustawy o˙mniejszościach "w˙działaniu". * Gminy z˙dodatkowymi nazwami miejscowości w˙językach mniejszości i˙językami pomocniczymi w˙Polsce w˙latach 2005-2020 * 4.1. Procedury wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w językach mniejszości i˙języka pomocniczego * 4.2. Gminy z˙dodatkowymi nazwami miejscowości w˙językach mniejszości w˙Polsce w˙latach 2005-2020 * 4.3. Pole organizacyjne wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w˙językach mniejszości * 4.3.1. Inicjacja procesu wprowadzania dodatkowych nazw * 4.3.2. Podejmowanie decyzji o˙wprowadzeniu dodatkowych nazw na terenie gminy * 4.3.3. Liczebność dodatkowych nazw, ich historyczność i˙prawidłowość językowa * 4.4. Praktyczne wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości * 4.4.1. Wyniki spisów powszechnych ludności * 4.4.2. Rola konsultacji lokalnych * 4.4.3. Wygląd i ochrona tablic z˙dodatkowymi nazwami miejscowości * 4.4.4. Finansowanie wprowadzania dodatkowego nazewnictwa * 4.5. Społeczny odbiór dodatkowych nazw * 4.6. Rozszerzanie występowania dodatkowego nazewnictwa w˙językach mniejszości * 4.7. Wprowadzanie języka mniejszości jako języka pomocniczego * Podsumowanie * Rozdział 5. Nazwy i˙granice etniczne. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙językach mniejszości i˙stosowanie tych języków w˙pracy urzędów lokalnych a˙charakter etniczno-językowy gmin * 5.1. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙języku niemieckim i˙stosowanie go w˙pracy urzędów lokalnych * 5.2. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙języku kaszubskim i˙stosowanie go w˙pracy urzędów lokalnych * 5.4. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙języku białoruskim i˙stosowanie go w˙pracy urzędów lokalnych * 5.5. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙języku litewskim i˙stosowanie go w˙pracy urzędów lokalnych * 5.6. Wprowadzanie dodatkowych nazw miejscowości w˙języku˙łemkowskim * Podsumowanie * Rozdział 6. Nazwy a˙granice etniczne na poziomie lokalnym * Przykład gmin z˙dodatkowymi nazwami miejscowości w˙języku niemieckim i˙kaszubskim * 6.1. Przykład wprowadzania dodatkowych nazw w˙języku niemieckim i˙języka pomocniczego w˙wybranej gminie województwa opolskiego (gmina Tarnów Opolski) * 6.1.1. Wprowadzenie * 6.1.2. Język niemiecki jako język pomocniczy w˙urzędzie gminy * 6.1.3. Dodatkowe nazwy miejscowości w˙języku niemieckim * 6.2. Przykład wprowadzania dodatkowych nazw w˙języku kaszubskim i˙języka pomocniczego w˙wybranej gminie województwa pomorskiego (gmina Parchowo) * 6.2.1. Wprowadzenie * 6.2.2. Język kaszubski jako język pomocniczy * 6.2.3. Dodatkowe nazwy miejscowości w˙języku kaszubskim * Podsumowanie * Zakończenie * 1. Podsumowanie analiz * 2. Dodatkowe nazewnictwo miejscowości w˙językach mniejszości narodowych i˙językach regionalnych w˙państwach Unii˙Europejskiej (próba spojrzenia porównawczego) * 3. Dodatkowe nazewnictwo miejscowości w˙językach mniejszości w˙krajach Grupy Wyszehradzkiej (Czechy, Słowacja, Węgry) * Podsumowanie * Bibliografia * Aneksy * Aneks 1. Scenariusze wywiadów * Aneks 2. Lista i˙oznaczenia przeprowadzonych wywiadów * Aneks 3. Przykład listu w˙sprawie wywiadu * Aneks 4a. Lista i˙oznaczenia wywiadów prowadzonych w˙gminie Tarnów Opolski (województwo opolskie) * Aneks 4b. Lista i˙oznaczenia wywiadów prowadzonych w˙gminie Parchowo (województwo pomorskie) * Indeks osób