Koniec lat sześćdziesiątych, po wydarzeniach w marcu 1968 roku. Na uniwersytecie rozpoczyna się rok akademicki. Studenci spostrzegają na listach brak kilku nazwisk. Józef Moneta wraz z grupą kolegów interweniuje u dziekana. Tajemnicza sprawa Lewandowskiego nie została wyjaśniona. Józef nie wytrzymuje nerwowo, jest porywczy i przekonany o słuszności walki w obronie relegowanych z uczelni kolegów. Zostaje zatrzymany przez milicję za zrywanie plakatów, a następnie usunięty z uczelni. Podejmuje pracę jako robotnik, jednocześnie pisze utwór literacki, w którym przedstawia swoje życiowe doświadczenia. Praca jest w zasadzie przyjęta, redaktor żąda jedynie nieznacznych, lecz kluczowych dla całości utworu poprawek. Dziewczyna Józefa, Maria, nie aprobuje poglądów chłopaka i zarzuca mu brak konstruktywnego konformizmu. Samotny, śledzony przez policję, opuszczony przez dziewczynę, pisze na poddaszu utwory, które nie mają szansy druku. Wszyscy koledzy Józefa jakoś się urządzają, podejmują pracę, korzystając z protekcji załatwiają sobie mieszkania. Józef jest sam, tylko Daria rozumie jego postawę. Prozą Monety zainteresowała się kinematografia. Józef decyduje się na wprowadzenie niezbędnych zmian. Składa Darii propozycję małżeństwa. Na przyjęciu zaręczynowym wznosi toast, który jest jeszcze jednym zrywem w obronie własnej godności. Goście zostają wyproszeni, a zaręczyny zerwane. Moneta podejmuje pracę nauczyciela w szkole średniej. Na jednej z lekcji uczniowie protestują przeciwko programowi nauczania jawnie fałszującemu rzeczywistość i prawdę historyczną. Józef wyrzuca z klasy najbardziej radykalnego ucznia. Jest samotny i rozgoryczony. Debiut Janusza Kijowskiego i Krzysztofa Wyszyńskiego. Film, zatrzymany przez cenzurę na okres czterech lat, powraca do wydarzeń 1968 roku, a raczej do ich późniejszych, często niezauważalnych dla społeczeństwa konsekwencji - jednostkowych tragedii ludzi relegowanych z uczelni po wydarzeniach marcowych. (opis pochodzi ze strony: https://www.filmweb.pl/film/Indeks-1977-6434).