Książka, którą oddajemy w Państwa ręce jest naszym hołdem złożonym wybitnym przywódcom i szeregowym żołnierzom, doświadczonym strategom i uczniom, a często także uczennicom, dla których wskrzeszenie Niepodległej Rzeczypospolitej było najważniejszym życiowym zadaniem; dla których wolność Polski była wartością cenniejszą niż życie. Książka "Niepodległość", to także przypomnienie ceny wolności Ojczyzny. W naszych pokojowych czasach również trzeba pamiętać, że miłość żąda ofiary. Miłość Ojczyzny nie może stać się tylko pustym sloganem. Pokolenia, które nie musiały składać tak wielkiej ofiary cierpień i krwi za odzyskanie i zachowanie wolności są dłużnikami tych, którzy oddali wszystko, abyśmy mogli żyć w wolności. Ten dług rodzi zobowiązanie do oddawania Polsce owoców naszej uczciwej pracy, do dumy, że jesteśmy dziećmi wspaniałego, miłującego wolność Narodu.Papież Jan Paweł II, nawiedzając Cmentarz Ofiar Wojny 1920 r. w Radzyminie pod Warszawą, mówił: "Wiecie, że urodziłem się w roku 1920, w maju, w tym czasie, kiedy bolszewicy szli na Warszawę. I dlatego noszę w sobie od urodzenia wielki dług w stosunku do tych, którzy wówczas podjęli walkę z najeźdźcą i zwyciężyli, płacąc za to swoim życiem. Tutaj, na tym cmentarzu, spoczywają ich doczesne szczątki. Przybywam tu z wielką wdzięcznością, jak gdyby spłacając dług za to, co od nich otrzymałem". Ciesząc się wolnością, warto wziąć tę niewielką książkę nawet na wakacyjne wojaże. Zatrzymać się z nią nad rozsianymi po całej Polsce mogiłami żołnierzy. Wsłuchać się w ich marzenia o Niepodległej, za które oddali życie.

Jan M. Ruman, Słowo wstępne * Jan Żaryn, Chwała niepokornym * Różnymi drogami do Niepodległości, rozmowa Marka Gałęzowskiego z Krzysztofem Kawalcem, Włodzimierzem Suleją i Pawłem Wieczorkiewiczem * Włodzimierz Suleja, Irredenta polska * Piotr Szubarczyk, Naczelnik * Władysław Bułhak, Dyplomacja Romana Dmowskiego * Jerzy Kirszak, Związek Walki Czynnej * Paweł Kosiński, Legiony to żołnierska nuta * Daniel Koreś, Szlakiem Żelaznej Brygady. II Brygada Legionów Polskich w walce o niepodległość 1914–1918 * Jerzy Kirszak, Współtwórca niepodległości. Kazimierz Sosnkowski w latach 1885–1918 * Marek Gałęzowski, Tatar Piłsudskiego. Życie Aleksandra Sulkiewicza * Michał Kurkiewicz, Urodzony 11 listopada. Szkic o Leopoldzie Lisie-Kuli * Piotr Cichoracki, Bajończycy. Polscy ochotnicy w armii francuskiej w latach 1914–1915 * Paweł Kosiński, Błękitna Armia * Kazimierz Krajewski, Nie tylko Dowborczycy * Krzysztof Polechoński, Zapomniana legenda. O Eugeniuszu Korwin-Małaczewskim * Daniel Koreś, Zerwane pęta * Krzysztof Hoff, Powstańcze skrzydła * Sebastian Rosenbaum, Górny Śląsk na zakręcie. Konflikty narodowe i społeczne na pruskim Górnym Śląsku w latach 1918–1921 * Paweł Wieczorkiewicz, Rok 1920 – trudne zwycięstwo * Marek Gałęzowski, Na wzór Orląt Lwowskich * Grzegorz Waligóra, Wojciech Ziembiński * Wykaz skrótów * Indeks * Noty o autorach * Nota wydawnicza

Korzenie polskiego ziemiaństwa i arystokracji, specyficzny wystrój dworów oraz pałaców, gromadzone przez dziesiątki lat kolekcje dzieł sztuki i ich losy, zasługi poszczególnych rodów, m.in. Zamoyskich, Czartoryskich, Potockich i Ogińskich dla Rzeczypospolitej w XIX i XX w., prześladowania, jakich doznali w czasie II wojny światowej i po niej. Ten świat otwiera przed czytelnikiem autorka książki Polscy ziemianie. Szkice o losach i dziedzictwie. Maluje barwny obraz rzeczywistości bezpowrotnie minionej ? spuściznę materialną ziemiaństwa i, co ważniejsze, duchową, której ślady przetrwały w świadomości narodu do dzisiaj. Opowiada o rabunku przez Niemców i Sowietów bezcennych dzieł sztuki i o ludziach walczących o ich odzyskanie po II wojnie światowej. W drugiej części książki, utrzymanej w tonie gawędy, autorka opisuje historie wybranych rodzin (Chłapowscy, Donimirscy, Sikorscy, Lutosławscy, Radziwiłłowie, Skirmuntowie, Fudakowscy, Bispingowie, Pileccy, Jackowscy), odbijające jak w lustrze dzieje Rzeczypospolitej. Sięga do archiwów ? także rodzinnych, cytuje fragmenty wspomnień, przytacza dykteryjki. Bogato ilustrowana całość zawiera indeks nazwisk i miejscowości.

„Jeśli taki szubrawiec jak wy, obywatelu szeregowy Paśko, będzie żył dziesięć lat krócej, to czysty zysk dla socjalistycznej ojczyzny” - te słowa autor wspomnień z tzw. jednostki kleryckiej w Bartoszycach słyszał z ust dowódcy codziennie przez 715 dni. Ksiądz Henryk Paśko snuje swoją opowieść o wojnie duchowej z materialistycznym światopoglądem narzucanym siłą klerykom-żołnierzom; o bezwzględnych metodach niszczenia powołań i łamania sumień alumnów wcielanych do komunistycznej armii; o pogardliwym traktowaniu przyszłych kapłanów, szyderstwie i niechęci kadry wojskowej ? pisze jednak o tych ciężkich przeżyciach lekkim, gawędziarskim stylem, nie stroniąc od anegdoty. Wszystkie trudne doświadczenia opromienione są jego ciepłym poczuciem humoru i przeniknięte przekonaniem, że nie był to czas stracony, bowiem pozwolił jemu i kolegom zdecydować, czy chcą oddać życie Chrystusowi [opis wydawcy].