Kultura i kultury przykuwają uwagę wielu osób, nie tylko profesjonalnie zajmujących się naukową refleksją nad nimi, lecz także tych, które na co dzień spotykają się z różnorodnością. Kiedy dochodzi do spotkań z Innym/Inną bądź Obcym/Obcą, gdy zaczynają się rozmowy czy obserwacje (szerzej: interakcje) w kontakcie osobistym, ale i zapośredniczonym - np. poprzez film, książkę, media - odbywają się swoiste spotkania z odmiennością i różnorodnością. Powstają pytania, na które odpowiedzi można szukać, korzystając z dokonań wielu dyscyplin naukowych. Refleksja nad kulturą i kulturami - zarówno ogólna, jak i szczegółowa - sprawia, że to, co do tej pory mogło wydawać się jedyne słuszne, niejako przyrodzone, wyjątkowe i naturalne, w spotkaniu z Innym/Obcym bądź Inną/Obcą traci swą oczywistość, niepodważalność i jednoznaczność. Co warte podkreślenia, by spotkać Innego/Inną czy Obcego/Obcą, nie trzeba udawać się w daleką podróż (notabene, czy są jeszcze takie?), nie trzeba przeprowadzać długich badań terenowych z dala od domu, bowiem tą przestrzenią do eksploracji mogą stać się przestrzenie rozumiane metaforycznie, w których bywamy codziennie, które znamy i które tylko z pozoru są oczywiste. Taką przestrzenią refleksji nad kulturami może też stać się nauczanie i uczenie się języków obcych. Warto przy tym pamiętać, że kultura jako przedmiot dogłębnej analizy z wykorzystaniem narzędzi np. socjologicznych czy antropologicznych jest wciąż często terra incognita. Nie bez znaczenia pozostaje kontekst powstania poniższej pracy. Europa - jako przestrzeń geograficzna, projekt instytucjonalny w obrębie zarówno wspólnoty, jak i państw narodowych - to miejsce kontaktów i spotkań osób z różnorodnymi biografami językowo-kulturowymi, pochodzącymi z wielu społeczności, z wielu krajów - nie tylko europejskich, lecz także posługujących się różnymi językami, np. tureckim, arabskim, perskim, hindi, wietnamskim. W efekcie migracji dochodzi do kontaktów pomiędzy osobami reprezentującymi różne światopoglądy, religie, wyznania oraz style życia - w tym np. sposoby uczenia się. Widoczne są nadto również procesy potocznie nazywane "globalnymi" czy "globalizacją". Celem poniższej książki, która powstała na bazie doktoratu, jest refleksja nad rolą kultury i kultur w nauczaniu oraz uczeniu się 3 JO. Pragnę wziąć udział w refleksyjnej dyskusji nad procesem glottodydaktycznym i jego uwarunkowaniami, tzn. wpływem decyzji, opinii, wyborów, preferencji, stereotypów, a także niesformułowanych postaw i wierzeń, wartości oraz wiedzy ukrytej. Cel pracy jest realizowany poprzez krytyczny opis osiągnięć związanych z N/U w zakresie kultury sensu largo (interdyscyplinarne ujęcia kultury, międzykulturowość i transkulturowość) w odniesieniu do JO - w tym języka polskiego jako obcego. Główną perspektywą badawczą stała się refleksyjność. Całości dopełnia opracowanie sześciu wybranych wywiadów, które przeprowadziłam w ramach badań jakościowych; przy czym to właśnie one umożliwiły mi ukazanie przydatności badań jakościowych oraz podejścia interpretatywnego, a zarazem wyjaśniającego w praktyce osób nauczających.

Problem specjalnych potrzeb wydaje się nieustannie interesujący pod względem rozwoju teorii, jest on też ważny praktycznie. W drugim przypadku istotna jest zwiększająca się liczba uczniów ze specjalnymipotrzebami (...) oraz zachodzące przemiany edukacyjne. W ich przypadku na szczególna ? uwagę teoretyków zasługuje rozwój edukacji włączającej i związana z nim zmiana postrzegania i rozwiązywania specjalnych potrzeb edukacyjnych. Z tych powodów uważam (. ) publikowany tom za wartościowy poznawczo, a zarazem ważny dla praktyki edukacyjnej. Walorem książki jest zróżnicowane podejście do specjalnych potrzeb, ponieważ autorami poszczególnych rozdziałów są nie tylko pedagodzy, ale także przedstawiciele innych dyscyplin naukowych. Dodatkową zaletą opracowania jest zderzenie poglądów teoretyków i praktyków,prezentujących nierzadko odmienne podejścia oraz zwracających uwagę na odmienne problemy.Z recenzji wydawniczej prof. dr. hab. Zenona Gajdzicy